Λ Α Υ Ρ Ι Ο Η ΠΟΛΗ ΤΩΝ ΑΝΕΡΓΩΝ

Λ Α Υ Ρ Ι Ο Η ΠΟΛΗ ΤΩΝ ΑΝΕΡΓΩΝ

(Ρεπορτάζ στην πόλη των ανέργων. Το Λαύριο με τα κλεισμένα εργοστάσια και τα καταστραμένα όνειρα)

ΒΗΧΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

Λαύριο, η πόλη της ανεργίας. Εύβοια, ο νομός της ανεργίας. Βοιωτία, ο νομός με τα κλεισμένα εργοστάσια και τα καταστραμένα όνειρα. Σε κάθε γωνιά της Ελλάδας συναντάς "κουφάρια" εργοστασίων, την εγκατάλειψη, την κρίση, την ανεργία. Η εικόνα του "σύγχρονου", εκσυγχρονισμένου και... "εκσυγχρονιστικού" ελληνικού καπιταλισμού ανάγλυφη στο Λαύριο. Τη βιομηχανική πόλη των διόμισυ χιλιάδων χρόνων. Είναι η κατάμαυρη εικόνα του Λαυρίου το 1998. Αυτή τη φορά όχι από τη βιομηχανική μουτζούρα, όχι από τη μολυβένια σκόνη των μεταλλείων. Οχτώ ολόκληρα χρόνια μετά το βιομηχανικό κραχ η πόλη εξακολουθεί να "σπαράσσεται", με τους μαραζωμένους απ΄ την ανεργία κατοίκους της να βολοδέρνουν στις γύρω περιοχές, ψάχνοντας για ένα μεροκάματο και πουλώντας όσο όσο, όπως όπως, την εργατική τους δύναμη. Εξακολουθεί να δείχνει, σε όλες του τις διαστάσεις, το τεράστιο έγκλημα που διέπραξαν οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ σε βάρος της ιστορικής εργατούπολης. Πίσω από τις κορώνες των πολιτικών παραγόντων, που θέλουν - ακόμα και σήμερα οι άθλιοι - να εμφανίσουν μια ωραιοποιημένη εικόνα, πίσω από τις διάφορες πολιτικάντικες υποσχέσεις, εκεί μέσα στα σπίτια των εργαζομένων (έχουν μείνει ελάχιστοι), των απολυμένων (είναι η συντριπτική πλειοψηφία), των νέων ανέργων, κρύβεται μια "βραδυφλεγής βόμβα", που περιμένει το φιτίλι για να σκάσει και να πάρει "αμπάριζα" τους αισχρούς πολιτικάντιδες που πουλούν ανέξοδα, ακόμα και σήμερα, υποσχέσεις και φρούδες ελπίδες.

Οι κάτοικοι εδώ, το εργατικό δυναμικό, δηλαδή, που έχει απομείνει στην περιοχή ζουν σαν τους Αλβανούς. Μόνον αυτοί γνωρίζουν πώς περνούν και κατανοούν τους Αλβανούς, ακόμα και αυτούς που κλέβουν. "Η πείνα και η ανέχεια σε κάνουν ζώο. Δεν φταίνε οι Αλβανοί που κλέβουν - από αυτά που τους έχουν ήδη κλέψει - αλλά αυτοί που τους έφεραν σ΄ αυτήν την κατάσταση", μας λένε.

Τα σημάδια της καταστροφικής για την παραγωγική βάση της χώρας, πολιτικής που ακολούθησαν οι αστικές κυβερνήσεις, υπηρετώντας τις επιλογές των Βρυξελλών και του ντόπιου και ξένου κεφαλαίου, αποτυπώνονται βαθιά στο Λαύριο. Τα συσσίτια, που εμφανίστηκαν εδώ για πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας σε ειρηνικές περιόδους, ανέδειξαν το 1992 το έγκλημα που συντελέστηκε και εξακολουθεί να συντελείται. Κυβερνώντες και τοπικοί παράγοντες έχουν πλέξει έναν "ιστό" μέτρων, που δεν αφήνει την πόλη να ανασάνει, στοχεύοντας στη μετατροπή της σε διαμετακομιστικό κέντρο.

Σε μια προσπάθεια δε να αποσοβηθούν αντιδράσεις, εξαγγέλλονται και υλοποιούνται - τάχα - τα πρώτα χρόνια μετά το "κραχ", δεκάδες προγράμματα επανακατάρτισης και 1000 άνεργοι "επανακαταρτίζονται" σε ειδικότητες "μαϊμού", όπως για παράδειγμα, αυτής του κηπουρού! Eνα δισεκατομμύριο δραχμές στοιχίζουν αυτά τα προγράμματα. Μόνο που από αυτά τα χρήματα φτάνουν - μετά και από πολύμηνες καθυστερήσεις - στα χέρια των άνεργων μόλις 200 εκατ. δραχμές. Τα υπόλοιπα 800 εκατομμύρια δραχμές τα καρπώνονται τα ιδιωτικά ΚΕΚ που διοργάνωσαν τα σεμινάρια.

Πιστοί στο δόγμα του "όλα στην ιδιωτική πρωτοβουλία", εντάσσουν το Λαύριο στα προγράμματα του λεγόμενου "αναπτυξιακού νόμου". Η επιχορήγηση νέων επενδύσεων σε ποσοστό 45% απ΄ το κράτος, που με την επιδότηση του επιτοκίου φτάνει και στο 75%, δεν είναι ικανή να προσελκύσει την... ιδιωτική πρωτοβουλία. Ακόμα και αυτό το ποσοστό επιχορήγησης μειώνεται στη συνέχεια στο 30%.

Ακολουθούν οι εξαγγελίες για δημιουργία Βιομηχανικού Πάρκου, που θα έχει την απαραίτητη υποδομή και θα... προσελκύσει επιχειρήσεις. Χρόνια ολόκληρα το Βιομηχανικό Πάρκο οριοθετείται, χωρίς αυτό να έχει γίνει μέχρι σήμερα πραγματικότητα, ενώ αποτέλεσμα των συνεχών παλινδρομήσεων είναι οι τιμές της γης να εκτιναχτούν σε φοβερά ύψη. Το στρέμμα πουλιέται στην τιμή των 15 εκατ. δραχμών, κάνοντας ασύμφορη κάθε επένδυση μικροεπιχειρηματιών.

Στη συνέχεια στρέφουν τις ελπίδες του κόσμου στη δημιουργία Τεχνολογικού Πάρκου από το Πολυτεχνείο στον τεράστιο χώρο που καταλάμβανε η πρώην "Γαλλική" εταιρία, όπου με την κατάλληλη υποδομή θα... προσελκυθούν εταιρίες υψηλής τεχνολογίας και όπου μπορεί μετά από 4-5 χρόνια να δημιουργηθούν περίπου... 150 θέσεις εργασίας.

Ωστόσο, σήμερα το μόνο που γίνεται είναι η αναστύλωση κάποιων κτιρίων, ενώ το αν και το πότε θα έρθουν επιχειρήσεις, είναι κάτι που παραπέμπεται στο μέλλον. Η μόνη δημόσια παραγωγική επένδυση αφορά τη νέα μονάδα παραγωγής ρεύματος με φυσικό αέριο της ΔΕΗ, όμως κι εδώ εμπαίζονται οι κάτοικοι. Στην παλιά μονάδα χρησιμοποιείται υγρό μαζούτ, με αποτέλεσμα η κάπνα να πνίγει το Λαύριο, ενώ όταν βρέχει ή έχει υγρασία το διοξείδιο του θείου μετατρέπεται σε οξύ και πέφτει πάνω στα σπίτια σαν όξινη βροχή. Παρά τις υποσχέσεις πως με τη νέα μονάδα θα καταργηθεί ή θα μετατραπεί η παλιά, εξακολουθεί να λειτουργεί και επιπλέον χρησιμοποιείται στερεό μαζούτ, που είναι ακόμα πιο επικίνδυνο. Οπως μας είπαν οι κάτοικοι αληθινή κατάρα απειλούν να γίνουν οι καρκινογόνοι ρύποι που παράγει το εργοστάσιο της ΔΕΗ, προκαλώντας σοβαρές βλάβες στο περιβάλλον, στα σπίτια, στα αρχαία μνημεία και στην υγεία των κατοίκων. Κατά τη γνώμη μας η κατάσταση δεν θα αλλάξει όταν λειτουργήσουν οι νέες μονάδες της ΔΕΗ με φυσικό αέριο.

Οι εκτιμήσεις αυτές έχουν επιβεβαιωθεί και στη διάρκεια συζήτησης που έγινε στην πόλη το Γενάρη, με πρωτοβουλία της εφημερίδας "Λαυριώτικο Βήμα". Οι εκπρόσωποι των κατοίκων του Λαυρίου έχουν υπογραμμ΄σει κατ΄ επανάληψη ότι το φυσικό αέριο θα χειροτερέψει την κατάσταση. Από τα στοιχεία βγαίνει το συμπέρασμα ότι - εκτός από τους καρκινογόνους ρύπους που έχει προκαλέσει η ποιότητα του μαζούτ και τα βελτιωτικά καύσης (καταλύτες) - κάθε χρόνο χιλιάδες τόνοι τοξικά απόβλητα ρίχνονται στη θάλασσα και στον υδροφόρο ορίζοντα της περιοχής.

Το νέο λιμάνι που κατασκευάζεται, προπαγανδίζεται σαν το φάρμακο "διά πάσαν νόσο", άλλωστε εξυπηρετεί και τους στόχους για μετατροπή του Λαυρίου σε διαμετακομιστικό κέντρο. Ωστόσο, το επιβατικό τμήμα του λιμανιού αναμένεται να ολοκληρωθεί σε ένα χρόνο, τα έργα υποδομής για τη λειτουργία του δεν έχουν ακόμα δημοπρατηθεί, ενώ για το εμπορικό τμήμα δεν υπάρχει καν πίστωση. Σε κάθε περίπτωση, η λειτουργία του εξαρτάται άμεσα με τη σύνδεσή του με το αεροδρόμιο των Σπάτων.