ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΣΤΗΝ ΟΜΟΡΦΗ ΧΙΟ

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΣΤΗΝ ΟΜΟΡΦΗ ΧΙΟ

ΠΙΣΩ ΟΜΩΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΒΙΤΡΙΝΑ Η ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΗ

Δημοσιεύθηκε στη ΝΕΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ στις 28 Ιούλη 2001

ΒΗΧΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

Πολλά τα προβλήματα που βιώνουν οι κάτοικοι του ακριτικού αυτού νησιού, όσο μπορέσαμε να διαπιστώσουμε οι ίδιοι στη σύντομη περιήγησή μας, και που η τουριστική βιτρίνα δεν μπορεί να κουκουλώσει. Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα είναι αυτό της ύδρευσης - άρδευσης, ειδικότερα στις κεντροανατολικές περιοχές του νησιού, από Λαγκάδα μέχρι Καλαμιωτή, όπως επίσης στις Οινούσες και τα Ψαρά. Το πρόβλημα αυτό όπως μας είπαν οι κάτοικοι αυτών των περιοχών υπάρχει εδώ και δεκαετίες και παρά το γεγονός ότι διατίθενται οι απαραίτητοι οικονομικοί πόροι, αυτοί κατασπαταλούνται σε διάφορα έργα όχι άμεσης ή πρώτης ανάγκης. Σε έργα δηλαδή που δεν βοηθάνε στην ισόρροπη ανάπτυξη του νησιού.

Το στέρεμα πηγών και πηγαδιών σε αρκετές περιοχές, εντείνει το πρόβλημα της ύδρευσης σχεδόν σε ολόκληρο το νησί ενώ υπάρχουν κίνδυνοι και για την υγεία των κατοίκων. Η χρόνια κυβερνητική αδιαφορία για την κατασκευή υδροηλεκτρικών έργων στο νησί, έχει οδηγήσει στο σημερινό αδιέξοδο της άντλησης θαλασσινού νερού από τις υφαλμυρωμένες υδατολεκάνες Καρακάρη και Κατσάρη. Ο σωλήνας δε του Ναγού, που πολλά τμήματά του είναι υπέργεια κι όχι κάτω από το έδαφος, είναι επενδεδυμένος εσωτερικά με ασφαλτικό υλικό, γεγονός που ήρθε πέρυσι στη δημοσιότητα και έχει αναστατώσει τους κατοίκους...

Δεκάδες, τώρα, οικογένειες, που ζουν κάτω από απαράδεκτες για την εποχή μας συνθήκες, στις λαϊκές πολυκατοικίες της περιοχής Χριστού Βαρβασίου, κινδυνεύουν να πεταχτούν στο δρόμο! Η έκταση που βρίσκονται οι πολυκατοικίες - οι εργασίες κατασκευής των οποίων ξεκίνησαν το 1971 και τέλειωσαν στο τέλος του 1976 - έχει επιλεγεί, όπως μας είπαν, για τη δημιουργία χώρου στάθμευσης αυτοκινήτων, η εκμετάλλευση του οποίου θα παραχωρηθεί σε ιδιώτη. Άλλη πληροφορία αναφέρει ότι στο χώρο θα ανεγερθεί κτίριο για τις λειτουργικές ανάγκες του Πανεπιστημίου Αιγαίου.

Πρόκειται για τη δεύτερη πράξη ενός μεγάλου σκανδάλου με τη διασπάθιση χρημάτων του δημοσίου και τη χρησιμοποίηση κακής ποιότητας υλικών για την κατασκευή των λαϊκών αυτών πολυκατοικιών. Ωστόσο, οι οικογένειες που συνεχίζουν να κατοικούν σ΄ αυτές - μη βρίσκοντας άλλο τρόπο στέγασης - προσπαθούν να αντιμετωπίσουν οι ίδιοι τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν, αφ΄ ότου εγκαταστάθηκαν στα "κουτιά" αυτά, από τις κακοτεχνίες. Τέτοιος είναι ο εμπαιγμός των οικογενειών αυτών από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, που έφτασε στο σημείο να τους προτείνει τη χορήγηση, ως στεγαστικό δάνειο, του 50% της αξίας για αγορά άλλου διαμερίσματος, ενώ το υπόλοιπο 50% της αξίας να το καταβάλουν οι ίδιοι!

Είκοσι και πάνω χρόνια, 1979 - 2001, οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, αν και γνωρίζουν τη διάσταση του προβλήματος, πλειοδοτούν σε ψηφοθηρία και ψεύτικες υποσχέσεις, σε κάθε προεκλογική περίοδο, προκειμένου να υφαρπάσουν την ψήφο των κατοίκων της περιοχής, που ανήκουν στα χαμηλά οικονομικά και κοινωνικά στρώματα. Οι περισσότερες από αυτές τις οικογένειες αποτελούν ένα μικρό μέρος του κύματος των προσφύγων της Μ. Ασίας που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια και τις περιουσίες τους για να έρθουν πρόσφυγες να εγκατασταθούν στη Χίο, θύματα του αστικού τυχοδιωκτισμού.

Η Χίος βασίζεται, ως επί το πλείστον, στον τουρισμό για την επιβίωσή της. Όμως η φετινή τουριστική κίνηση είναι μειωμένη κατά 30%. Στην τοπική εφημερίδα "ΑΛΗΘΕΙΑ" διαβάζουμε: "...κάθε χρόνο λέμε τα ίδια προβλήματα, οι προύχοντές μας κλείνουν τα μάτια με δηλώσεις, αλλά κανένας δε μας ακούει. Ας μας πούνε, επιτέλους, ότι μας έχουν πουλήσει σε 20 χρόνια να γίνουμε Ίμβρος και Τένεδος, να μην καθόμαστε, να μην επενδύουμε χρήματα...".

Η Χίος στοχεύει στον Έλληνα τουρίστα, κυρίως, αλλά η μονόπλευρη λιτότητα που έχει επιβάλλει το ΠΑΣΟΚ, υποχρεώνει τους έλληνες εργαζόμενους να κάνουν διακοπές στο σπίτι τους! Άλλο πρόβλημα είναι το ψηλό κόστος μετακίνησης - μεταφοράς για το νησί από τον Πειραιά, που τελικά επιβαρύνει τον καταναλωτή. Πέραν αυτών, όπως θα μας πει ένας Χιώτης, οι τουρίστες Έλληνες και ξένοι, αυτοί που δεν περιορίζουν τις αγορές τους σε ένα κουτί μαστίχα και έχουν κάποια δυνατότητα, περνάνε απέναντι στην Τουρκία για ψώνια...

Οι φωτιές, των τελευταίων χρόνων στη Χίο, και ειδικότερα αυτές του Ιούλη του 2000, έχουν προκαλέσει μεγάλες καταστροφές και στα μαστιχόδεντρα, τα οποία, αν και γίνονται προσπάθειες, δεν έχουν αποκτήσει παραγωγική ικανότητα. Θα περάσουν τουλάχιστον δέκα χρόνια, λένε οι μαστιχοπαραγωγοί, για να δώσει το μαστιχόδενδρο την ποσότητα που έδινε πριν την πυρκαγιά. Η μαστίχα, που είναι το κύριο εξαγωγικό προϊόν του νησιού, συνεισφέρει στην εθνική οικονομία 2 δισ. δρχ. το χρόνο, μας λένε οι εκπρόσωποι της Ένωσης Μαστιχοπαραγωγών Χίου. Επίσης, η μαστίχα που παράγεται μόνο στο νότιο μέρος της Χίου, είναι το προϊόν που κρατά τον πληθυσμό στον τόπο του. Αντίθετα, τα χωριά της βόρειας πλευράς έχουν ερημωθεί, εξαιτίας της κρατικής αδιαφορίας για το νησί.

Αξίζει να αναφερθεί ότι οι γεωργικές εκμεταλλεύσεις στο νησί βασίζονται, ουσιαστικά, στην καλλιέργεια της μαστίχας και των εσπεριδοειδών, κύρια στην περιοχή του κάμπου του Δήμου Χίου, και λιγότερο στις καλλιέργειες κηπευτικών. Για να παραμείνει ο κόσμος στον τόπο του, όμως, είναι αναγκαίο, όπως τονίζει η Ένωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου, να σωθεί και να στηριχτεί η καλλιέργεια. Να δοθεί αποζημίωση για απώλεια εισοδήματος 26.000 δρχ. για κάθε παραγωγικό δέντρο και 2.000 δρχ. για κάθε επαναφύτευση. Και, βεβαίως, να μη γίνει διαχωρισμός σε αγρότες κατά κύριο επάγγελμα και λοιπούς, γιατί έτσι θα διώξουν τους περισσότερους κατοίκους.

"Οι παλιοί λέγανε ότι: "Όσο γυρνάει η προπέλα, η ζωή στη Χίο θα είναι καλή". Σήμερα η προπέλα εξακολουθεί να γυρίζει αλλά η ζωή για τους κατοίκους δυσκολεύει. Η ζωή είναι μόνο για τους Χιώτες εφοπλιστές". Αυτά μας είπε ένας Χιώτης καραβοκύρης. Οι νέοι στη Χίο από παράδοση, αλλά περισσότερο από ανάγκη, έπαιρναν από μικροί το δρόμο της θάλασσας. Οι ναυτεργάτες αποτελούσαν, για ολόκληρο το Νομό Χίου, τους κατ΄ εξοχήν αιμοδότες της τοπικής οικονομίας και η συνεισφορά τους πάντα ξεπερνούσε το ύψος κάθε άλλης οικονομικής πηγής. Αυτά πριν από πολλά χρόνια. Τα πράγματα σήμερα έχουν αλλάξει. Η ναυτιλιακή πολιτική όλων των κυβερνήσεων, και ειδικότερα η αντεργατική πολιτική του ΠΑΣΟΚ, με τη μείωση της οργανικής σύνθεσης των πληρωμάτων των πλοίων, η εφοπλιστική ασυδοσία, με την εντατικοποίηση της δουλειάς στα πλοία, η κατάργηση ουσιαστικά των Συλλογικών Συμβάσεων, η υποβάθμιση της ιατροφαρμακευτικής και νοσοκομειακής περίθαλψης των ασφαλισμένων του Οίκου Ναύτη και οι εξευτελιστικές συντάξεις που δίνει το ΝΑΤ, καθώς και μια σειρά από άλλους αρνητικούς παράγοντες έκαναν τους νέους του νησιού να νιώθουν αποστροφή για το ναυτεργατικό επάγγελμα.

Σήμερα, το ενδιαφέρον των νέων της Χίου, που επιλέγουν το δύσκολο αυτό επάγγελμα, εστιάζεται μόνο στους κλάδους αξιωματικών γέφυρας και μηχανοστασίου. Κι αυτό γιατί στα ποντοπόρα κυρίως πλοία εξασφαλίζονται καλύτεροι όροι εργασίας σε σχέση με τις άλλες ειδικότητες του πληρώματος, που οι εφοπλιστές τις καλύπτουν με χαμηλόμισθους αλλοδαπούς ναυτεργάτες.

Τελειώνοντας το σύντομο οδοιπορικό μας στη Χίο να πούμε ότι η νομαρχία της Χίου ζητά από τους κατοίκους τη "γνώμη τους" για να μάθει τι θα ήθελαν να γίνει πρώτο: το λιμάνι, νέο αεροδρόμιο, σύγχρονο νοσοκομείο, σχολεία, αποχετευτικό δίκτυο ή δρόμοι; Βέβαια η Χίος όπως και όλα τα ακριτικά νησιά μένουν πάλι έξω από το λεγόμενο Γ΄ Κοινοτικό Πλαίσιο. Και είναι ερώτημα αυτό; Όλα να γίνουν κύριοι! Και λιμάνι και αεροδρόμιο και σχολεία και, και... Είναι δυνατόν να ρωτάμε αν θέλουμε δρόμους ή αποχετευτικό δίκτυο σε ένα τουριστικό νησί εν έτι 2001; Είναι δυνατόν να μην υπάρχει νερό και να μην αντιμετωπίζεται το οξύτατο πρόβλημα της ανεργίας και της εξασφάλισης θέσεων εργασίας; Το ερώτημα λοιπόν πρέπει κατά τη δική μας γνώμη να επιστραφεί τόσο προς τη νομαρχία αλλά κυρίως προς την κυβέρνηση. Τι κάνατε εσείς τόσα χρόνια ώστε να αντιμετωπιστούν αυτά τα προβλήματα; Τι κάνετε σήμερα για όλα αυτά τα προβλήματα και όχι για ένα που εμείς θα σας υποδείξουμε; Ο νομάρχης έχει χρέος να μπει μπροστά και να διεκδικήσει μαζί με τους κατοίκους λύση για το νερό, για το λιμάνι, να διεκδικήσει κονδύλια για τις επισκευαστικές ανάγκες των σχολείων. Τώρα, σήμερα, αυτή τη στιγμή...